Tiêm HPV là giải pháp giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung, mụn cóc sinh dục và nhiều vấn đề sức khỏe do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra. Vậy tiêm phòng HPV có tác dụng gì? Nên tiêm HPV mấy mũi? Hãy cùng giải đáp qua bài viết của Diag.
Tiêm HPV là giải pháp giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung, mụn cóc sinh dục và nhiều vấn đề sức khỏe do virus Human Papillomavirus (HPV) gây ra. Vậy tiêm phòng HPV có tác dụng gì? Nên tiêm HPV mấy mũi? Hãy cùng giải đáp qua bài viết của Diag.
Kể từ khi được sử dụng đến nay, hàng triệu người đã được tiêm phòng vắc xin HPV và cho đến nay, không có tác dụng phụ nghiêm trọng nào xuất hiện do vắc xin HPV gây ra. Mặt khác, người tiêm chủng có thể gặp phản ứng phụ nhẹ đến trung bình sau khi tiêm vắc xin HPV như:
Do đó, nếu bạn xuất hiện những dấu hiệu bất thường sau khi tiêm có thể là dấu hiệu ở da niêm (nổi mề đay, ngứa…), hô hấp (khó thở), ngất xỉu, đau quặn bụng… thì hãy liên hệ ngay với cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
Vắc xin phòng HPV giúp ngăn ngừa nhiễm và bị các tổn thương tiền ung thư hay loạn sản gây ra bởi HPV tuýp 6, 11, 16 và 18, như tân sinh trong biểu mô cổ tử cung, ung thư biểu mô tuyến cổ tử cung tại chỗ, tân sinh trong biểu mô âm hộ, âm đạo. Ngoài ra, vắc xin này có thể làm giảm ung thư hậu môn và bộ phận sinh dục (ở cả nam và nữ), ung thư hầu họng .
Các chuyên gia y tế cho biết, vắc xin HPV đã và đang được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới, đã chứng minh được tính an toàn và sinh miễn dịch tốt, tồn tại bền vững tới 30 năm. Tuy nhiên, vắc xin này không thể ngăn ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác và tránh thai.
Bệnh nguy hiểm nhất mà vaccine HPV có thể phòng ngừa được là bệnh ung thư cổ tử cung và là “cơn ác mộng” của chị em phụ nữ. Đây là bệnh lý ác tính của biểu mô lát (biểu mô vảy) hoặc biểu mô tuyến cổ tử cung. Ung thư cổ tử cung là ung thư sinh dục phổ biến nhất ở phụ nữ tại các nước kém phát triển. Mỗi năm trung bình có 10-20 người trong 100.000 phụ nữ ở độ tuổi 30 được phát hiện có ung thư cổ tử cung. Tần suất này cao nhất ở Columbia và Đông Nam Á. Trên thế giới, cứ 2 phút lại có một phụ nữ chết do ung thư cổ tử cung. Tại Việt Nam, mỗi ngày có 7 phụ nữ tử vong vì ung thư cổ tử cung, 14 trường hợp mới được chẩn đoán mắc bệnh. (1)
Virus HPV không chỉ là nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung mà còn là nguyên nhân gây ra một loạt các bệnh nguy hiểm khác ở cả nam và nữ như ung thư âm đạo, âm hộ, dương vật, ung thư vòm họng và hậu môn. Mặc dù phần lớn người nhiễm HPV không biểu hiện các triệu chứng và có thể tự khỏi. Nhưng vẫn có một tỷ lệ người nhiễm HPV có nguy cơ bị nhiễm trùng mạn tính, tiến triển âm thầm không có triệu chứng nhưng theo thời gian có thể dẫn đến các tổn thương tiền ung thư mà nếu không được điều trị, có thể tiến triển thành ung thư cổ tử cung theo thời gian.
Virus HPV không phân biệt giới tính nam hay nữ, các bệnh lý do HPV gây ra ảnh hưởng đến cả hai giới. Trong khi độ lưu hành HPV ở nam cao hơn nữ ở mọi lứa tuổi (tỷ lệ lưu hành ở nam giới là 91%, trong khi ở nữ giới chỉ 85%), miễn dịch cộng đồng HPV cho nam lại đang phụ thuộc vào việc bao phủ vắc xin ở nữ. Đặc biệt, nam giới có tỷ lệ chuyển đổi huyết thanh thấp sau nhiễm HPV tự nhiên, kháng thể kháng HPV sau nhiễm tự nhiên không bảo vệ hoàn toàn tránh khỏi bị nhiễm HPV sau đó. Lây nhiễm HPV từ nữ lây sang cho nam cao hơn từ nam lây cho nữ. Nam có tỷ lệ thải loại HPV thấp hơn 26% so với nữ.
⇒ Bạn có thể tìm hiểu chi tiết hơn tại: Tiêm HPV có tác dụng gì? 5 lợi ích bạn sẽ nhận được từ vắc xin này
Hiện nay, có 2 loại vaccine HPV là Gardasil (Mỹ) và Gardasil 9 (Mỹ). Hai loại vắc xin HPV này có một số điểm khác nhau cơ bản về số lượng tuýp virus HPV có thể phòng ngừa, đối tượng tiêm, lịch tiêm cũng như tác dụng phòng ngừa.
Sau khi tiêm vắc xin HPV, có thể xuất hiện một số triệu chứng và tác dụng phụ như:
Ngoài ra, có những tác dụng phụ hiếm hơn bao gồm: phát ban, đỏ, ngứa và khó thở. Có khoảng 3 trên 1.000.000 người có thể gặp phản ứng dị ứng sau khi tiêm vắc xin HPV. Sau khi tiêm, bạn nên ở lại cơ sở y tế để được theo dõi và xử lý khi cần thiết.
Bạn không nên tiêm vaccine HPV nếu:
Hiện nay, hai loại vắc xin HPV phổ biến tại Việt Nam gồm Cervarix và Gardasil. Mỗi loại sẽ có đặc điểm riêng biệt về chủng virus có thể kháng, độ tuổi, chi phí tiêm phòng,…khác nhau phù hợp với từng nhóm đối tượng tiêm. Do đó, bạn nên trao đổi với cơ sở tiêm phòng để được tư vấn và lựa chọn loại phù hợp.
Cervarix được sản xuất bởi GlaxoSmithKline (GSK). Loại này có khả năng chống lại chủng HPV-16 và HPV-18. Hiện, vắc xin HPV này được phê chuẩn tiêm HPV cho nữ giới từ 10 đến 25 tuổi trong phòng bệnh ung thư cổ tử cung.
CÓ. Theo CDC, 91% nam giới sẽ bị nhiễm bệnh tại một số thời điểm nhất định nào đó trong đời nếu có hoạt động tình dục. Tiêm vắc xin cho nam giúp phòng bệnh do nhiễm virus HPV, ngăn ngừa các loại ung thư liên quan đến HPV, như ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư họng,… Việc tiêm phòng còn giúp nam giới giảm nguy cơ lây nhiễm cho đối tác.
Tiêm HPV là giải pháp phòng tránh nhiễm và bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh nguy hiểm do nhiễm virus HPV gây ra. Mỗi người, không phân biệt giới tính, nên tiêm phòng trong độ tuổi từ đủ 9 tuổi để đạt kết quả tốt nhất. Mỗi độ tuổi sẽ có liệu trình tiêm phòng khác nhau, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và có sự lựa chọn phù hợp.
Xem thêm: Tiêm HPV trong bao lâu?
Thống kê cho thấy tỷ lệ mắc các bệnh do HPV đang tăng cao ở trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Chuyên gia khuyến cáo mỗi người cần chủ động tiêm vắc xin HPV đầy đủ và đúng lịch để bảo vệ trước các tuýp HPV gây các bệnh lý nghiêm trọng ở cả nam và nữ. Vậy tiêm HPV có tác dụng gì? Khi nào nên tiêm HPV để đạt được hiệu quả phòng bệnh tối ưu nhất?
Bài viết được tư vấn bởi BS Huỳnh Trần An Khương – Quản lý Y khoa vùng 2 Hồ Chí MInh, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC.
Tiêm HPV là hoạt động tiêm vào cơ thể một loại vắc xin nhằm kích thích hệ thống miễn dịch sản sinh kháng thể đặc hiệu để chống lại một số chủng HPV gây ra các bệnh lý như mụn cóc sinh dục và ung thư nguy hiểm ở cả hai giới như ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư hầu họng, ung thư hậu môn gây ra cho cả hai giới nam và nữ. Hiện nay, có 2 loại vắc xin HPV được cấp phép lưu hành và sử dụng rộng rãi tại Việt Nam là vắc xin Gardasil 9 (Mỹ) phòng 9 chủng virus HPV và Gardasil (Mỹ) phòng 4 chủng virus HPV.
Trước tiên cần nhấn mạnh HPV RẤT NGUY HIỂM! Các nhà khoa học đã tìm thấy có hơn 200 tuýp HPV có thể ảnh hưởng đến nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể. Trong đó có khoảng 40 tuýp có thể gây ra các bệnh lý liên quan đến đường sinh dục, được chia thành nhóm “nguy cơ thấp” và nhóm “nguy cơ cao” đối với nhóm có khả năng gây ung thư.
Sau khi nhiễm HPV, có khoảng 80% người nhiễm HPV là tạm thời, các triệu chứng bệnh thoáng qua và có thể tự đào thải sau 6-24 tháng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người nhiễm HPV không thể tự đào thải virus ra khỏi cơ thể mà ủ bệnh và tiến triển thành mụn cóc sinh dục hoặc các bệnh ung thư nguy hiểm. Người suy giảm hệ miễn dịch, người ghép cấy tạng, có bệnh lý nền… có khả năng đào thải virus thấp hơn các đối tượng khác.
Các nhà khoa học cũng phát hiện nam giới có tỷ lệ tự đào thải virus HPV ra khỏi cơ thể thấp hơn 26% so với nữ giới. Do đó, độ lưu hành HPV ở đường sinh dục của nam cao hơn nữ ở hầu hết các lứa tuổi. Theo thống kê của CDC Hoa Kỳ, HPV gây ra 99% trường hợp ung thư cổ tử cung, hơn 90% trường hợp mụn cóc sinh dục, 90% trường hợp ung thư hậu môn, 65% trường hợp ung thư âm đạo, 50% trường hợp ung thư âm hộ và 45-90% trường hợp ung thư vòm họng. (1)
Trong đó, ung thư cổ tử cung là bệnh lý ung thư ác tính đặc biệt nguy hiểm khi có dấu hiệu gia tăng nhanh và ngày càng trẻ hóa. HPV không bị đào thải sẽ âm thầm tiến triển trong khoảng 10-20 năm và không xuất hiện triệu chứng đặc hiệu. Cho đến khi phát hiện thì bệnh đã ở giai đoạn muộn, khối u lớn, xâm lấn các cơ quan xung quanh khiến việc điều trị trở nên khó khăn. Thống kê cho thấy trước đây hầu hết các trường hợp mắc ung thư cổ tử cung đều ghi nhận ở độ tuổi 40 – 50 tuổi thì hiện nay độ tuổi ghi nhận ngày càng trẻ hóa từ 35 – 55 tuổi.
Ngoài ra, nam giới cũng là nhóm đối tượng chịu gánh nặng nặng nề do HPV gây ra. Theo WHO, cứ 3 nam giới trên 15 tuổi thì có 1 người nhiễm ít nhất 1 chủng HPV và và cứ 5 người thì có 1 người nhiễm một hoặc nhiều chủng HPV. Trong khi đó, nam giới có tỷ lệ thải loại HPV thấp hơn 26% so với nữ giới, đồng nghĩa với việc một khi đã nhiễm nam giới có khả năng sống chung với HPV suốt đời, lâu dần tăng sinh, thay đổi cấu trúc tế bào dẫn đến các bệnh ung thư nguy hiểm.
Lý giải vấn đề này, chuyên gia cho biết HPV rất khó kiểm soát bởi đường lây nhiễm rất đa dạng. Không chỉ riêng đường tình dục, HPV còn lây nhiễm khi tiếp xúc trực tiếp tay với bộ phận sinh dục, dùng chung khăn tắm, đồ lót, thăm khám nam,phụ khoa hoặc nạo phá thai ở cơ sở không đảm bảo dụng cụ tiệt trùng, lây từ mẹ sang con… Thậm chí nguy cơ lây nhiễm còn tăng cao ở những người có đời sống tình dục không lành mạnh, nhiều bạn tình, áp dụng nhiều cách thức quan hệ khác nhau nhưng không sử dụng biện pháp an toàn.
Chính vì vậy, các chuyên gia y tế khuyến cáo cần chủ động tiêm HPV đầy đủ và đúng lịch cho nam và nữ giới trong độ tuổi từ 9-45, bất kể đã quan hệ tình dục, lập gia đình hay từng quan hệ tình dục hay chưa để ngăn chặn ung thư cổ tử cung và các bệnh do HPV gây ra. Theo số liệu được công bố vào tháng 8/2023 của CDC Hoa Kỳ, kể từ khi chính thức triển khai tiêm HPV vào năm 2006, tỷ lệ trẻ em gái mắc các chủng HPV gây ung thư và mụn cóc sinh dục giảm 88% và ở phụ nữ trẻ giảm 81%. Trong số những phụ nữ được tiêm chủng, tỷ lệ tiền ung thư cổ tử cung (các tế bào bất thường trên cổ tử cung có thể dẫn đến ung thư) do các loại HPV thường liên quan đến ung thư cổ tử cung gây ra đã giảm 40%.